Για το Δαχτυλίδι και το Δέντρο...

08/12/14 by

Δεν είναι λίγα εκείνα τα σύμβολα που έχουν ενταχθεί τόσο πολύ στην καθημερινότητα μας που τα θεωρούμε πλέον τόσο δεδομένα που λησμονούμε να στοχαστούμε στην σημασία τους. Ένα από αυτά είναι το δαχτυλίδι, σύμβολο της συνέχειας και της ολότητας. Ο κύκλος είναι η τομή μιας τέλειας σφαίρας που με την σειρά της συμβολίζει γεωμετρικά το άπαν του σύμπαντος κόσμου. Γι’ αυτό και το δαχτυλίδι παραπέμπει σ’ αυτή ακριβώς την πληρότητα που χαρίζει δύναμη και μαγικές ιδιότητες (δηλαδή υπερβάσεις της καθημερινής μετριότητας) σ’ αυτούς που το φοράνε, στα παραμύθια και τους θρύλους. Οι ερωτευμένοι σφραγίζουν την σχέση τους μ’ αυτό, δηλώνοντας έτσι πως όπως το μέταλλο δίνει μορφή στον κύκλο, όπως το δάχτυλο δένει με το δαχτυλίδι έτσι και δυο άνθρωποι δίνουν μορφή σε μια σχέση, δένονται δυο κορμιά σε ένα. Στη δε τελετουργία του...

read more

Σύμβολα του Θανάτου...

01/12/14 by

Οι περισσότεροι θεωρούμε πως τα σύμβολα παραπέμπουν σε μια μονάχα ιδέα, μπορούμε δηλαδή να τους αποδώσουμε μια και μοναδική ερμηνεία. Η αλήθεια όμως είναι πως όλα τα σύμβολα επιδέχονται πολλές περισσότερες, συχνά δε εμπερικλείουν το ακριβώς αντίθετο από το προφανές. Γεγονός που γίνεται ιδιαίτερα ευκρινές στα σύμβολα του θανάτου… Τα σύμβολα που αφορούν τον θάνατο είναι ατελείωτα, ασφαλώς όμως το κυρίαρχο και μάλλον παγκόσμιο είναι αυτό του σκελετού. Η σήψη του ανθρώπινου κορμιού έκανε τους απανταχού πολιτισμούς να εικονίσουν τον Θάνατο με το σώμα του νεκρού. Γιατί όμως πιο συχνά παριστάνουμε το πρόσωπο του Θανάτου ως κρανίο; Το κεφάλι είναι ο θρόνος της πνευματικής ύπαρξης του ανθρώπου. Ο νεκρός λοιπόν, μπορεί να στερείτε ζωής αλλά δεν στερείτε πρόσωπο αφού το αληθινό του πρόσωπο είναι αυτό που μένει όταν αφαιρούνται οι ψεύτικες μάσκες της ζωής....

read more

Τα Ζώα ως Σύμβολα...

24/11/14 by

Όπως έχω γράψει πολλές φορές, σύμβολο δεν είναι μονάχα το στατικό γεωμετρικό ιδεόγραμμα αλλά οποιοδήποτε αντικείμενο μπορεί να κατευθύνει τον θεατή του σε μια ιδέα πέρα από το ίδιο. Κάπως έτσι δεν είναι παράξενο που στις συμπεριφορές ακόμη και ζωντανών πλασμάτων όπως σ’ εκείνα του νερού, της στεριάς και του αέρα, ο άνθρωπος διάβασε νοήματα πέρα από το αισθητό. Το ίδιο βέβαια έκανε και με τα φυτά όπως και με τα ορυκτά. Τα ζώα όμως -ίσως γιατί αλληλεπιδρούν πιο δυναμικά- κατέχουν μια ξεχωριστή θέση στη συμβολική γλώσσα. Το λιοντάρι για παράδειγμα, λόγο της ρώμης, του χρώματος και της λεοντής του, συνδέθηκε με τον ήλιο που είναι (επίσης) ο βασιλιάς του ουράνιου στερεώματος. Η γάτα από την άλλη, σχετίζεται με τον κόσμο των αισθήσεων και των παραισθήσεων. Στην επιθυμία της για φροντίδα και καλοπέραση ο...

read more

Ο συγγραφέας δεν γράφει μόνος του...

18/10/14 by

Από την αρχή της Ιστορίας ο άνθρωπος γράφει και από την αυγή του Χρόνου ο άνθρωπος προβληματίζεται γιατί γράφει. Ιστορία βέβαια δεν υπάρχει χωρίς γραφή όπως και Χρόνος δεν υπάρχει χωρίς Ιστορία. Αντίστοιχα, άνθρωπος και λόγος είναι έννοιες συνυφασμένες, καθώς ο λόγος είναι η εμφάνεια του ανθρώπου, φυσική απόρροια της αφηρημένης δεινότητας που μας διακρίνει σαν είδος. Τι κάνει όμως τον λόγο γραφή; Δίχως αμφιβολία πρόκειται για την μετάθεση ενός διαλόγου – ένα διάλογο εσωτερικό, όπου η κατάθεση των ιδεών στο χαρτί κάνει αισθητό το ανεπαίσθητο, ορατό το αόρατο της ψυχής που με τον τρόπο αυτό βεβαιώνει την ύπαρξη της. Συνάμα είναι ένας διάλογος εξωτερικός, ανάμεσα στον γραφέα και τον αναγνώστη του, ένα μοίρασμα ιδεών, μια απόπειρα κοινωνίας της προσωπικής οπτικής και ερμηνείας. Και λέω απόπειρα διότι με τον τρόπο αυτό ο γραφέας αποζητά...

read more

Τι Είναι και τι Δεν Είναι τα Σύμβολα;...

22/09/14 by

Δεν είναι εύκολο να μιλήσει κανείς για τα σύμβολα, την αληθινή τους σημασία, την πηγή τους, αλλά και τον τρόπο που μας επηρεάζουν. Οι προσπάθειες ορισμού και οι ερμηνείες που έχουν γίνει κατά καιρούς από σπουδαίους συγγραφείς, σεβάσμιους μάγους και καταξιωμένους ερευνητές έχουν διαμορφώσει μια εικόνα ομιχλώδη, εξίσου θολή με την ίδια τη φύση τους. Αν ήθελα με τη σειρά μου να δώσω κάποιον περιεκτικό ορισμό, θα έλεγα πως αποτελούν δηλώσεις του ανέκφραστου και μορφές (εικόνας, ήχου, κίνησης) που επικοινωνούν μια ατελείωτη αλυσίδα νοηματικών και συναισθηματικών συνειρμών απευθείας στην ψυχοσυναισθηματική μας νοημοσύνη. Ή ακόμη καλύτερα, σύμβολο είναι μια αισθητή παράσταση εικόνας, ήχου ή κίνησης που υποκαθιστά ένα βαθύτερο περιεχόμενο και συμπυκνώνει μια αλυσίδα υψηλών νοημάτων που υπερβαίνουν το άτομο. Κάθε φορά που ερχόμαστε σε επαφή με ένα σύμβολο, βέβαια, δεν βιώνουμε το ίδιο το...

read more

Ο Ξένος που Έρχεται Μέσα στη Νύχτα...

21/09/14 by

Από την Αθηνά Ξενία μέχρι τον Ιησού-νυμφίο που θα φτάσει εν το μέσω της νυκτός, ως τον Γαβριήλ που επισκέφτηκε βράδυ τον Μωάμεθ για να ταξιδέψουν μαζί στον Παράδεισο ή τον άγγελο Μόρμον που εμφανίστηκε στον Τζον Σμιθ στην κρεβατοκάμαρα του, αλλά και στους νεώτερους χρόνους τα φαντάσματα που υλοποιούνται την νύχτα στα υπνοδωμάτια και τους γκρίζους που περικυκλώνουν τον κοιμισμένο επαφικό, το μοτίβο της απροειδοποίητης επίσκεψης του ξένου είναι επαναλαμβανόμενο σε μύθους, παραμύθια και παράδοξες εμπειρίες του οποίου τα αίτια μπορούμε εύκολα να αναζητήσουμε στην κοινή βιολογική εμπειρία των ονείρων. Το γεγονός πως η ησυχία της νύχτας διακόπτεται από ένα απροσδόκητο επισκέπτη -τα όνειρα- αποτελεί βεβαίωση πως η πραγματικότητα δεν είναι μια πάγια κατάσταση που περιορίζεται στα όρια των σκέψεων μας παρά επιδέχεται ακατάπαυστα το στοιχείο της έκπληξης του έτερου! Αυτό σημαίνει πως...

read more

Για τον Έρωτα και την Νοσταλγία...

14/09/14 by

Για ποιο λόγο πενθούμε για τους παλιούς έρωτες αν όχι για την ευτυχία που είχαν προσφέρει; Η νοσταλγία είναι ένα πανανθρώπινο χαρακτηριστικό για όλα εκείνα που υπήρξαν μα χάθηκαν. Η λέξη είναι σύνθετη από το νόστος που σημαίνει επιστρέφω και το άλγος που σημαίνει πόνος. Πόνος για την στροφή λοιπόν, οδύνη για την φορά του βλέμματος προς τα πίσω, προ μια αγκαλιά, προς μια πατρίδα, προς μια κατάσταση που έπαψε να υφίσταται, που δεν είναι όπως ήταν πριν ή πιο απλά… που άλλαξε. Η νοσταλγία είναι ο τρόπος της Συνείδησης να αντιτίθεται στο ρεύμα του χρόνου. Η ίδια η Συνείδηση άλλωστε είναι μια βαρυτική παγίωση του χρόνου αφού αντιλαμβανόμαστε, κρίνουμε και επιλέγουμε το σήμερα με βάση όλα όσα βιώσαμε χθες. Η Συνείδηση δεν ανήκει στο μέλλον είναι όμως το όργανο που μας φέρνει σε...

read more

Πρόσωπα σε Διάλογο: Τα Σύμβολα ως Τρόπος (Ψυχο)Θεραπείας...

06/09/14 by

Συνήθως, όταν αναφερόμαστε στα σύμβολα σκεφτόμαστε πολύ συγκεκριμένες παραστάσεις, πολιτικού ή θρησκευτικού περιεχομένου. Δεν είναι λάθος κάτι τέτοιο, αλλά αυτό μας λέει ποια είναι και όχι τι είναι τα σύμβολα. ας δούμε μερικά τέτοια παραδείγματα συμβόλων Η Πεντάκτινος: Σύμβολο της μικροκοσμικής συνοχής όπου στα πέντε άκρα της αντιστοιχούν τα τέσσερα στοιχεία συν το πνεύμα, συνθέτοντας έτσι μια ισορροπημένη εικόνα των φυσικών δυνάμεων. Για τους Πυθαγόρειους είναι εικόνα του αρτιμελή ανθρώπου – ΥΓΕΙΑ Η Σβάστικα: Σύμβολο της αέναης κίνησης των πραγμάτων. Το σύμπαν που περιστρέφεται γύρω από ένα σταθερό κέντρο, τον ήλιο, τον Θεό. Ο Σταυρός: Στη Χριστιανική του γεωμετρία είναι σύμβολο συνάντησης των κόσμων, όπου ο υλικός (οριζόντια δοκός) εξυψώνετε στον πνευματικό (κάθετη δοκός). Με την Ελληνική του δομή (ισοσκελής σταυρός) οι τέσσερις ίσες ακτίνες υποδηλώνουν την ανάπτυξη των τεσσάρων στοιχείων από την πεμπτουσία...

read more

Πόσο Αληθινός είναι ο Άλλος Κόσμος;...

23/05/14 by

Ίσως σήμερα περισσότερο από ποτέ ο άνθρωπος νιώθει ξένος μέσα στο σύμπαν που κατοικεί (γι’ αυτό και προσπαθεί να το αναπλάσει με το τσιμέντο) όπως και διάφορος από τον ίδιο του τον εαυτό (επιδιώκοντας να τον ανακατασκευάσει με χημικά). Εκλείπει βλέπετε ο συνδετικός κρίκος, ο μύθος, ο συμβολικός λόγος δηλαδή που προσφέρει νόημα (αίτιο και σκοπό) στα ερωτήματα της ύπαρξης. Την θέση του αναλαμβάνει ο πραγματισμός όπου κάτι υφίσταται εφόσον είναι μετρήσιμο, δηλαδή αισθητό. Τι συμβαίνει λοιπόν με το ερώτημα του θανάτου που θυμίζει με τον πλέον σοκαριστικό τρόπο την περατότητα των πραγμάτων; Υπάρχει ζωή με το πέρας της αισθητής παρουσίας μας σ’ αυτό τον κόσμο; Υπάρχει κάποιος κόσμος που τον ακολουθεί; Υφίσταται κάποιο πεδίο του επέκεινα που να είναι αόρατο για τις αισθήσεις μας; Πιστεύω πως ναι και το ισχυρίζομαι αυτό χωρίς να...

read more