Ελεύθεροι Στοχασμοί | George Ioannidis official website

Home » Ελεύθεροι Στοχασμοί

Ο Πλάτωνας, ο Ρουμί & η Περιστροφή στην Αρμονία του Κόσμου...

Οι περισσότεροι άνθρωποι θεμελιώνουν την πραγματικότητα τους έχοντας ως μέτρο την καθημερινότητα τους. Ως έτσι, τα όρια του πραγματικού είναι τα όρια που θέτουν οι αισθήσεις, η γλώσσα και ο ρυθμός της επαναληψιμότητας των πραγμάτων. Παρόλο όμως που είμαστε μέλος ενός σύμπαντος που διαρκώς αλλάζει, ερμηνεύουμε την ζωή σαν μια στατική πορεία περιορισμένων κινήσεων και ελευθεριών. Καθόλου παράξενο λοιπόν που οι εσωτερικές παραδόσεις περιγράφουν τον κόσμο των ανθρώπων ως τάφο. Η έξοδος από τον τάφο αυτό, η ανάσταση -δηλαδή η νέα στάση ύπαρξης- δεν είναι παρά η ενθύμηση της αληθινής κίνησης του σύμπαντος κόσμου, η συμπάθεια στο κυκλικό ταξίδι των πλανητών, ο συντονισμός στην (αιώνια) περιστροφή των αστεριών που ομοιάζει στην άχρονη αιτία των πραγμάτων, που όπως και το φως των μακρινών ήλιων, δεν ανήκει στον δικό μας χρόνο. Ο Πλάτωνας στην περίφημη αλληγορία...

Περί της Αναφορικότητας στο (Υπερβατικό) Άλλο στην Τέχνη του Ιερού…...

29/03/14 by Γιώργος Ιωαννίδης

Πότε ήταν η τελευταία φορά που συναντήσατε κάποιον να προσεύχεται μπροστά σε μια από τις αγιογραφίες που φιλοξενούν τα διάφορα Βυζαντινά Μουσεία της χώρας; Μάλλον ποτέ! Κι όμως, δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα σ’ αυτές και στις εικόνες που κοσμούν το τέμπλο της εκκλησίας στη γειτονιά σας. Εκτός μάλλον από μια – το πλαίσιο αναφοράς. Απομακρυσμένη από το φυσικό της περιβάλλον για το οποίο σχεδιάστηκε να συμπληρώνει, η τέχνη του Ιερού μπορεί εύκολα από γέφυρα προς το υπερβατικό να αλλάξει στις συνειδήσεις μας σε απόμακρη ιδιοτυπία. Ποτέ βέβαια δεν ήταν αυτός ο σκοπός της καθώς με την τέχνη του Ιερού ο άνθρωπος προσπαθεί να ενσαρκώσει το αιώνιο καθώς αναγάγει την ύλη στην ιδέα. Η «μουσειακή» συνείδηση παρόλ’ αυτά μεταφέρει το Ιερό στο πεδίο του ιστορικού στοχασμού. Το άγαλμα και η εικόνα παύουν να αποτελούν...

Η Μεταφυσική των Χρημάτων...

18/03/14 by Γιώργος Ιωαννίδης

Η Μεταφυσική των Χρημάτων ή αλλιώς Γιατί ο Ιούδας Εγκατέλειψε τα Αργύρια Με τουλάχιστον ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο, που συχνά δεν γίνεται εύκολα αντιληπτός, τα χρήματα επιβεβαιώνουν την σχέση του ανθρώπου με την μεταφυσική, δηλαδή την αναφορικότητα σε κάτι άλλο. Και ο τρόπος αυτό αφορά την ίδια την μεσολαβητική τους λειτουργία. Αντίθετα με την ανταλλακτική οικονομία που είναι αναλογική -όπου προσφέρεις μια υπηρεσία ή ένα αγαθό για να λάβεις ένα άλλο αγαθό ή μια υπηρεσία- η χρηματοοικονομία βασίζεται στην αναφορική ιδιότητα του χαρτονομίσματος. Εδώ το αγαθό δεν ισοδυναμεί με ένα χειροπιαστό προϊόν αλλά με μια αφηρημένη έννοια, με μια υπόσχεση αξίας γραμμένη σε χαρτί. Έτσι, ανάμεσα στον αγοραστή και τον πωλητή, μεσολαβεί ένας τρίτος παράγοντας που τους φέρνει σε επαφή και ολοκληρώνει την σχέση τους. Δίκαια επομένως, μπορούμε να αναγνωρίσουμε στα χρήματα μια συμβολική...

Η Μεταφυσική της Γέφυρας...

02/01/14 by Γιώργος Ιωαννίδης

Η γέφυρα είναι ο τρόπος που ενώνει δυο σημεία και το επιτυγχάνει μέσα από την ισορροπημένη συνάντηση των προεκτάσεων τους. Γι’ αυτό και η ίδια δεν ανήκει σε καμία από τις δυο πλευρές παρά τις αλλάζει σε κάτι νέο, ξέχωρο από αυτό που είναι ήδη – τις ωθεί στο να αποτελέσουν συνέχεια του ενός και ίδιου δρόμου. Κάπως έτσι και στην οριζόντια διαδρομή της, οι άνθρωποι αναγνώρισαν το στοιχείο του Έρωτα και κατά συνέπεια την δυναμική της υπέρβασης. Όπως η σκάλα και το δέντρο, έτσι και η γέφυρα οδηγεί αλλού, όχι αντικριστά αλλά αντιπέρα, όχι σ’ αυτό τον κόσμο αλλά σε ένα διαφορετικό. Μόνο που στην πραγματικότητα δεν αναφερόμαστε ποτέ σε άλλο τόπο αλλά σε άλλο τρόπο. Κανένας που βαδίζει μια γέφυρα δεν ολοκληρώνει την πορεία μένοντας ίδιος – έχει αποκτήσει (έστω και ασυνείδητα)...

Τι Σημαίνει Ιερό;...

23/12/13 by Γιώργος Ιωαννίδης

Σε τι διαφέρει ένας άνθρωπος από κάποιο ζώο όταν και τα δυο αυτά είδη μοιράζονται ένα κοινό πεδίο ύπαρξης όπως και πανομοιότυπες βιολογικές ανάγκες; Αν κανείς παρατηρήσει μια αγέλη σκύλων να παίζει σήμερα στο πάρκο, θα εντοπίσει συμπεριφορές κοινές με αυτές μιας ομάδας παιδιών. Υπάρχει όμως μια ουσιαστική διαφορά – τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν κάστρα στην άμμο, να μεταπλάσσουν δηλαδή την ύλη προσδίδοντας της αφηρημένες σημασίες. Αυτή πιστεύω -δίχως αναγκαστικά να περιορίζεται εδώ- είναι και η βασική διαφορά του ανθρώπου από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο, όχι μια διαφορά αξιοκρατική ή ποσοτική αλλά λειτουργική. Ο άνθρωπος διαθέτει αφαιρετική σκέψη, ιδίωμα του είναι η φαντασία. Είναι πολύ πιθανό τα ζώα να καλλιεργήσουν στο μέλλον παρόμοια την φαντασιακή τους ικανότητα – ήδη αυτή την στιγμή, είναι γνωστό πως πολλά είδη ονειρεύονται γεγονός που ίσως μαρτυρά...

Που Δείχνει το Δάχτυλο του Ιωάννη;...

17/12/13 by Γιώργος Ιωαννίδης

Όταν ο Ωριγένης αποκάλεσε άγγελο τον Ιωάννη Βαπτιστή, δεν το έκανε ενθυμούμενος απλά τον Ησαΐα και τον Μάρκο παρά μάλλον για να δείξει πως το πεπρωμένο των ανθρώπων είναι η ισαγγελία. Καθόλου περίεργο λοιπόν που μια από τις πιο χαρακτηριστικές στάσης του Ιωάννη είναι αυτή της δαχτυλοδειξίας, καθώς είναι αυτός που δείχνει τον Ιησού στους θνητούς (κατά τα Ευαγγέλια) όπως και στους νεκρούς (κατά τον Νικόδημο). Και αν η αποκάλυψη αυτή συμβαίνει σε οριζόντιο επίπεδο, η στραμμένη κάθετα χειρονομία του Ιωάννη στο περίφημο έργο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι έρχεται για να συμπληρώνει το σταυρικό μας σχήμα που δηλώνει το γεφύρωμα των δυο κόσμων… Το ορθωμένο χέρι που δείχνει ψηλά λοιπόν, κατευθύνει το βλέμμα μας στην πηγή αλλά και τον σκοπό όλων των πραγμάτων. Το μάτι θα αναζητήσει στον ουρανό και τον ήλιο αυτή την...

Τα Σύμβολα ως Αρωγός στην Αναζήτηση για την Πλήρωση του Εαυτού...

04/12/13 by Γιώργος Ιωαννίδης

Η καθημερινή μας πράξη διακυβεύεται από μια θεμελιώδη ροπή, αυτή της επιβίωσης. Είναι όμως το ένστικτο για επιβίωση απόρροια του φόβου του θανάτου; Ζούμε μονάχα επειδή αρνούμαστε να πεθάνουμε; Πιστεύω πως όχι! Και αυτό διότι δεν αποκτάμε ποτέ την εκ των πραγμάτων ασυνείδητη εμπειρία του θανάτου. Ίσως να την διακρίνουμε γύρω μας, όμως και πάλι, δεν συνειδητοποιούμε ποτέ πως μπορεί να αφορά εμάς. Άλλωστε και ο ύπνος, ο αρχαίος αδελφός του Θανάτου, προσφέρει με τα όνειρα του μια υπόσχεση συνέχειας. Κάπως έτσι, το ερώτημα παραμένει ανοιχτό: γιατί ζούμε; Μάλλον κανείς δεν μπορεί να συνοψίσει μια πλήρη συλλογιστική για ένα τόσο πολύπλοκο θέμα. Γνώμη μου όμως είναι πως τα βασικά ερωτήματα απαιτούν απλές απαντήσεις. Έτσι στο ερώτημα της ζωής δεν μπορεί η απάντηση να είναι άλλη από την ίδια την εμπειρία της ζωής. Ζούμε γι’...

Ο Συμβολισμός του Εαυτού στην Αγιογραφία της Σύναξης των Ασωμάτων...

26/11/13 by Γιώργος Ιωαννίδης

Στο μεγαλύτερο σύνολο της η ανατολική εκκλησιαστική εικονογραφία δεν έχει αφηγηματικό χαρακτήρα αλλά ιερατικό. Αυτό σημαίνει πως εικονίζει την πνευματική διάσταση του υπεραισθητού κόσμου γι’ αυτό και αποφεύγει τις επιταγές του νατουραλισμού. Εκείνο που είναι λιγότερο γνωστό όμως αφορά το γεγονός πως ένας εξίσου μεγάλος αριθμός αυτής της εικονογραφίας δεν είναι βασισμένος στα κανονικά Ευαγγέλια αλλά στα λεγόμενα Απόκρυφα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το θέμα της Σύναξης των Ασωμάτων που αντικείμενο της έχει την συνάθροιση των αγγελικών ταγμάτων (ασώματοι ονομάζονται οι άγγελοι μονάχα συγκριτικά με την ανθρώπινη παχύτητα) γύρω από τον Χριστό-Εμμανουήλ. Το θέμα της Σύναξης διαμορφώνετε τον 9ο αιώνα και βασίζετε στη διήγηση του Vita Adae et Evae κατά την οποία ο Μιχαήλ ζητάει από όλα τα αγγελικά τάγματα να προσκυνήσουν τον Υιό του Θεού, τον Αδάμ. Από αυτά, μονάχα ο Εωσφόρος αρνείται να...

Γιατί τα Δέντρα είναι Ιερά;...

16/11/13 by Γιώργος Ιωαννίδης

Ο συμβολισμός του Ιερού Δέντρου είναι εικόνα του κόσμου μας. Οι ρίζες του είναι βυθισμένες στον χθόνιο κόσμο όπου χάνονται μέσα στην άβυσσο του παρελθόντος και της μνήμης. Ο κορμός του ορθώνεται στο μεσοδιάστημα του παρόντος, ενώ οι φυλλωσιές του υψώνονται στο βάθος του έναστρου στερεώματος με τους καρπούς να σηματοδοτούν την υπόσχεση μιας καινούργιας αρχής. Στις εσωτερικές παραδόσεις, ο άνθρωπος είναι μικρογραφία του Ιερού Δέντρου, με τα πόδια του να αντιστοιχούν στις ρίζες και το υπόλοιπο σώμα στον κορμό, τα κλαδιά, τα φύλλα και τους καρπούς. Τι είναι όμως αυτό που κάνει ένα δέντρο ιερό; Η ίδια του η μορφολογία που το ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα του είδους του ή μπορεί η σύνδεση του με κάποιο μύθο, μια ιστορία δηλαδή που διηγούμαστε, όχι ως ανάμνηση ενός περασμένου γεγονότος αλλά ως κατάλυση του παρόντος...

διαβαστε επισης…